Outsourcen is zelden een (duurzame) oplossing! 

Outsourcing wordt vaak gezien als een efficiënte manier om kosten te besparen en werkzaamheden uit te besteden aan specialisten. Maar is het wel zo’n slimme zet? Volgens Afas-CEO Bas van der Veldt lijden veel organisaties in Nederland aan “outsourceritis” en zouden ze beter af zijn door meer taken zelf uit te voeren. Dit zou niet alleen de bedrijfscultuur versterken, maar ook leiden tot meer creativiteit en betrokkenheid.

Door: Patrick Hüngens 

Een poosje geleden las ik op de website van MT/Sprout een artikel, waarin Afas-CEO Bas van der Veldt pleit voor het stoppen door bedrijven met het uitbesteden van allerlei werkzaamheden aan externe partijen (Volgens Afas-ceo Bas van der Veldt lijdt Nederland aan outsourceritis: ‘Doe dingen zelf!’ ) Het is volgens hem voor de organisatie niet alleen beter, maar ook leuker om meer zelf te doen. Dingen zelf doen – ook de taken die niet direct tot het primaire proces van de organisatie behoren – zorgt volgens hem bovendien voor creativiteit, het bestendigen van je DNA en cultuur en voor mogelijkheden om successen te vieren (wanneer dingen goed gaan) en te leren (wanneer er iets misgaat). 

Kortom, zelf doen is beter. En dus roept Van der Veldt op om de “outsourceritis” waaraan veel organisaties in Nederland lijden, een halt toe te roepen. Ik ben dat helemaal met hem eens! In veel gevallen blijkt bovendien achteraf dat de voordelen van uitbesteden of outsourcen wel meevallen (of liever: tegenvallen). Vaak wordt als een van de belangrijkste argumenten om taken uit te besteden genoemd dat andere partijen in de markt beter of gespecialiseerder zijn in die taken. Wat er feitelijk bedoeld wordt, is dat het meestal gaat om overheadfuncties die ogenschijnlijk goedkoper belegd kunnen worden bij een externe partij. Een kostenargument dus, en geen kwaliteitsargument. Zoals gezegd: achteraf valt het dan toch vaak tegen. 

Ofwel omdat de kosten, die uitbesteding met zich meebrengen, blijken tegen te vallen (uiteindelijk wil de externe partij er immers ook aan verdienen), dan wel omdat er gedoe ontstaat over de kwaliteit en de zekerheid van de geleverde diensten. Om nog maar te zwijgen over het gedoe met het aanmaken van “tickets” op het moment dat er iets begint te haperen en er hulptroepen ingeschakeld moeten worden. 

Jaren geleden was ik betrokken bij een proces van outsourcing van een aantal bedrijfsvoeringstaken bij enkele overheidsorganisaties in het zuiden van het land. Uit een berekening van een accountantskantoor bleek dat de kostenbesparing van de uitbesteding aan een nog op te richten “shared service center” ongeveer € 13 miljoen euro zou bedragen. De beslissers in de deelnemende organisaties lieten er geen gras over groeien en wilden zo snel mogelijk overgaan tot het overdragen van de geselecteerde taken aan de nog op te richten organisatie. 

De betrokken OR’en waren gelukkig wakker. Ze hadden zich al snel samengepakt en als hun adviseur leek het mij een goed plan om een OR-visie te formuleren als tegenwicht tegen de politieke druk om zo snel mogelijk de beoogde besparingen in te boeken. In die visie vroegen de OR’en aandacht voor de aanvullende kosten van de oprichting van de nog niet bestaande organisatie, maar bovenal ook voor de belangen van de betrokken medewerkers die zouden moeten meeverhuizen naar die nieuwe werkplek. 

Uiteindelijk leidde dit tot een stevige strijd die alles bij elkaar zo’n 9 jaren heeft geduurd. Pas toen besloot de politiek dat er sprake was van een verkeerde beslissing en werd alles teruggedraaid. Een onderzoek van de Rekenkamer bij een van de betrokken organisaties leerde dat de visie van de OR’en, zoals die bij de start van het proces was opgesteld, op vrijwel alle onderdelen juist was. 

Kortom, mocht jullie bestuurder, de directie of het management vroeger of later besmet raken met het “outsourceritis-virus”, denk dan aan de casus zoals ik die zojuist beschrijf. De OR heeft niet zelden beter in de smiezen wat goed of niet goed is voor de onderneming (op de langere termijn) dan menig directeur. Wacht daarom in zo’n geval als OR dus niet af, maar pak de regie, kom met een doortimmerde visie en ga daarmee het gesprek aan met de beslissers in uw organisatie.